Struinroute Landgoed Waardenburg en Neerijnen: 12 tips
De route loopt over het landgoed Waardenburg en Neerijnen, zowel binnendijks als buitendijks. Een deel van deze route is een onderdeel van het Ynenpad (klompenpad). We starten bij het Stroomhuis in Neerijnen. Hier is voldoende ruimte om te parkeren.
Tekst: Bert Vos
1. Stroomhuis
Het Stroomhuis is het voormalige schakelstation (hoogspanning naar middenspanning) van de PGEM. Sinds 2008 is het gebouw eigendom van Geldersch Landschap & Kasteelen (GLK). De stichting Stroomhuis Neerijnen gebruikt de bovenverdieping voor tentoonstellingen, lezingen, cursussen, filmavonden en concerten.
Op de benedenverdieping bevindt zich horeca. Kijk voor de actuele openingstijden op www.stroomhuisneerijnen.nl.
2. Parkbos
Het parkbos, ook wel het Slingerbos genoemd, is een voorbeeld van de vroege landschapsstijl die hier is toegepast.Na het passeren van het bruggetje kom je in het andere deel van het landgoed waar gewerkt is met zichtlijnen en weilanden/boomgaarden, afgewisseld met boomgroepen. Vanaf deze plek is er zicht op Huis Neerijnen en Kasteel Waardenburg.
Volgens de legende trok de duivel Faust aan zijn haar uit Kasteel Waardenburg
3. Kasteel Waardenburg
Dit middeleeuws kasteel heeft een roemrucht verleden. Het is in 1265 gebouwd en tot 1574 is het alleen maar uitgebreid. In de de Tachtigjarige Oorlog is het grootste deel verwoest, omdat de toenmalige bewoonster Spaansgezind was. Het verwoeste deel is nooit meer opgebouwd. De torens en de kelders ademen nog de mystieke sfeer. Bekend is de legende over Faust, die hier gewoond zou hebben.
Van mei tot september verblijft hier een grote kolonie gierzwaluwen.
Op de dijkhelling bij het kasteel vind je een deel van de stroomdalflora, zoals knoopkruid, marjolein, pimpernel, glad walstro, margriet en zeepkruid.
4. Molen en Dijkmagazijn
De korenmolen van Waardenburg verving in 1780 de standerdmolen. De molen was eigendom van de familie Van Pallandt en sinds 2009 is het GLK eigenaar van de molen. Na de dijkverzwaring werd de molen 1,5 meter verhoogd om de wind weer in de zeilen te krijgen.
Het dijkmagazijn uit 1871 deed dienst als opslagplaats van onder andere noodmaterialen. Hierbij kun je denken aan rijshout, palen en stenen, die gebruikt werden in noodsituaties. In 1994 is het gerestaureerd en tot voor kort was het natuurhistorisch museum De Oersprong de gebruiker.
5. Rijswaard
In de Rijswaard, zoals de uiterwaard genoemd wordt, vind je verschillende percelen wilgengrienden. Deze grienden worden drie- tot vijfjaarlijks geknot. Het rijshout wordt verkocht en onder andere gebruikt voor zinkstukken bij dijkwerkzaamheden.
6. Zandput
De zandput is ontstaan door het opzuigen van rivierzand, dat werd gebruikt voor de ophoging van de snelweg A2. Het is de enige ontgronding die hier heeft plaatsgevonden. In deze plas kun je veel verschillende watervogels tegenkomen, zoals de wilde eend, krakeend, wintertaling, fuut en ijsvogel.
7. Zomerdijk
Vanaf de zomerdijk heb je een mooi uitzicht over de uiterwaard. Bij hoogwater is dit de plek waar veel dieren droge voeten kunnen houden.
Dit hoge deel bevat veel zand, wat terug te zien is in de beplanting met onder andere kattenkruid, slangenkruid, wilde salie en kruisdistel.
In de meidoorns verblijven veel vogels. In de wintermaanden zijn dat vooral kramsvogels en koperwieken, die zich tegoed doen aan de bessen. In het voorjaar broeden hier allerlei zangvogels, zoals de roodborsttapuit, kneu en tjiftjaf.
Op de weilanden zijn dat de graspieper en de veldleeuwerik.
8. Waalstrand
Vanaf het Waalstrand heb je zicht op de Hurnse Kil, die samen met de Neerijnse Kil de oude loop van de Waal vormt. Het deel van de rivier waar je naar kijkt is in de 17e eeuw gegraven, omdat men bang was dat de oude loop de dijken zou overstromen. Op het strandje vind je niet alleen alpengrind, maar ook verschillende zoetwatermosselen.
De steenuil is de kleinste uilensoort van ons land. Hij is al jaren te vinden in de Rijswaard.
9. Waardmanshuis
Op deze terp of woerd stond het Waardmanshuis. De waardman was in dienst van de baron. Hij zorgde voor het onderhoud van de rasters en sloten en hield toezicht op het vee. Ook was hij verantwoordelijk voor de coupure (afsluitbare opening) in de zomerdijk. Bij hoogwater kon men alleen per roeiboot de dijk bereiken. Het is ook de woonplek voor de steenuil.
10. De Kil
Tegen de dijk loopt de Kil van Neerijnen. Dit is een oude strang van de Waal, die van Opijnen naar Tuil loopt. Alleen in Tuil is er via een sluisje verbinding met de rivier.
De Kil varieert in breedte en diepte en is daardoor aantrekkelijk voor veel vogels. Vooral om te foerageren: reigers, lepelaars, diverse eendensoorten, fuut en dodaars. Ook hier zie je de ijsvogel. De waterpartij voor de dijkopgang is de plek waar de huiszwaluwen de klei verzamelen voor hun nesten aan de huizen boven aan de dijk.
11. Dreef en Huis Neerijnen
De Dreef is een beukenlaan die naar Huis Neerijnen leidt. Huis Neerijnen en Kasteel Waardenburg zijn eigendom van GLK en worden verhuurd als kantoor. Ze zijn daardoor niet toegankelijk. Rond Huis Neerijnen kan gewandeld worden en in het voorjaar zijn hier diverse stinzenplanten, zoals de bostulp, te bewonderen.
De Kasteeltuin is de voormalige moestuin van het Huis en is nu ingericht als een fraaie wandeltuin, die door vrijwilligers wordt onderhouden.
12. Knotkastanjes
Langs het pad staan 2 groepen knotkastanjes. In het verleden werden deze in het voorjaar deels geknot. De takken stonden in het Huis als voorjaarsbode en werden uitgedeeld onder de notabelen. Het GLK knot ze allemaal om de 7 jaar.
